Συνολικές προβολές σελίδας

Αναζήτηση

Θέματα

Giveaway of the Day

Πληροφορίες

Η φωτογραφία μου
Είμαι απόφοιτος του τομέα Κλασικών Σπουδών του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος του ίδιου τομέα της σχολής με το θέμα της διπλωματικής μου εργασίας να παραγματεύεται το έργο "Περὶ παίδων ἀγωγῆς" του Πλουτάρχου. Είμαι υποψήφια διδάκτωρ του τομέα Κλασικών Σπουδών του τμήματος Φιλολογίας του Δ. Π. Θ. Με ενδιαφέρουν αρκετά θέματα διδακτικής μεθοδολογίας και μελέτες περιπτώσεων. Το 2009 διορίστηκα μέσω Ασεπ και δίδαξα στο ΓΕΛ Αρχαγγέλου Ρόδου για δύο χρόνια. Από το σχολικό έτος 2011-12 υπηρετώ στο ΓΕΛ Λιμένα, στην γενέτειρά μου, την Θάσο.

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Δημιουργική γραφή: Όταν οι μαθητές πιάνουν μολύβι και χαρτί, ένα θαύμα γεννιέται Νο 6



Ένα σπίτι .Τέσσερις τοίχοι .Φως μπαίνει μόνο από την πόρτα όταν ανοίγει ,ενώ ακτίνες φωτός που και που ξεφεύγουν από τα ξύλινα οχυρά που καλύπτουν τα παράθυρα .Στο κέντρο του άδειου δωματίου ένας άνθρωπος .Εγώ τον βλέπω εκείνος όχι .Πλησιάζω πιο κοντά να τον παρατηρήσω καλύτερα. Νέος φαίνεται. Οι ρυτίδες του άγχους της καθημερινότητας είναι χαραγμένες στο πρόσωπό του. Ζει η πέθανε; Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το βλέμμα του είναι άψυχο ,κενό .Φωνάζω ,δεν με ακούει ,κάνω θόρυβο ,δεν αντιδρά. Βλεφάρισε.  Άρα ζει.Το βράδυ έφτασε σηκώνεται από την πολυθρόνα και πάει για ύπνο, του φωνάζω δεν με ακούει. Είναι βυθισμένος στην δική του πραγματικότητα ζώντας μια ζωή χωρίς νόημα. Έχει ξεχάσει τι θα πει ευτυχία απλά παλεύει για την επιβίωση. Η κατάθλιψη το άγχος και η στεναχώρια τον πνίγουν μα αυτός έχει σκάψει βαθιά τον λάκκο της ρουτίνας, έχει πέσει μέσα και δεν μπορεί να βγει. Είναι ο μόνος που μπορεί να το αλλάξει αλλά δεν θέλει γιατί είναι βολεμένος στο  τρυπάκι της άθλιας πραγματικότητας. Ακόμα και όταν ξεφύγει, είναι για λίγο, μετά υποκύπτει και ξαναπέφτει κάνοντας έτσι την ζωή του ακόμα χειρότερη. Μια φωνή φωνάζει το όνομα μου. Ανοίγω τα μάτια. Τελικά αποκοιμήθικα πάλι στην κούνια κάτω από τον ίσκιο του δέντρου.
Κυριακή 13 Μαρτίου 2016

Δημιουργική γραφή: Όταν οι μαθητές πιάνουν μολύβι και χαρτί, ένα θαύμα γεννιέται 5



Για εμάς η καρδιά κυνηγά πράγματα ανεξήγητα, φανταστικά αποτυπώματα σε έναν πίνακα θαμμένο στη γη χωρίς λαλιά, χωρίς φωνή. Επαναλαμβανόμενα μυστικά εμφανίζονται στη σκέψη σαν απόκρυφα μυστήρια της ζωής. Προσπάθησε να σταματήσεις το χρόνο, καθώς περνάς μες στα χαλάσματα και στα περπατημένα βουνά που άφησαν στίγματα ανεξήγητα στις καρδιές καθενός από εμάς.. Γύρισε και με χτύπησε πισώπλατα καθώς η σιγή ακουγόταν σαν κραυγή ελπίδας, γυμνό κορμί στου ήλιου το φως, γέμισε ο θυμός, που θύμηση δεν είχε, τρυφερός, γλυκός καημός, χωρίς επαφή εμφανίστηκε μυρίζοντας ένα τριαντάφυλλο κοκκινωπό, αρωματισμένο ευωδία πλημμυρισμένο. Χώματα παντού με αποτυπώματα στη γη αιματηρά, χλωμά στην πρώτη ματιά, χωρίς ψυχή γυαλιστερή, μόνο πίκρα φωτεινή. Το ηλιοβασίλεμα κοιτούσα και απορούσα με τον εαυτό μου, πώς γίνεται αυτό το ρίγος να με διαπερνά, όταν η ψυχή μου είναι αγκαθωτή απεικόνιση της αλήθειας, χωρίς πνεύμα γιορτινό, αλλά ξεθαμμένο στην ομίχλη που εμπρός μου πέρασε δεξιόστροφα, με χτύπησε γλυκά και αγαπημένα σαν να με φώναζε μια μαύρη απεικόνιση που καθρεφτίζονταν στον καθρέφτη με μιαν ορμή ακατανίκητη, γεμάτη πάθος και χιονοθύελλα πιστή στις αρχές τις. Δράσε, γίνε δράστης στη ζωή σου με καθοδηγό τα χειρότερα πάθη αφήσου εκεί που η καρδιά σου λαχταρά και μπορεί να ‘ναι.

Μ.Κ

Δημιουργική γραφή: Όταν οι μαθητές πιάνουν μολύβι και χαρτί, ένα θαύμα γεννιέται 4



 H αλήθεια είναι πως έχω να κάνω χρόνια ανάρτηση με αυτόν τον τίτλο. Με μεγάλη μου λύπη κατάλαβα οτι το κυνήγι της ύλης στις κατευθύνσεις δεν έδινε την ευκαιρία στους μαθητές μου να δημιουργήσουν. Φέτος, λοιπόν, μου δόθηκε η ευκαιρία να εφαρμόσω την δημιουργική γραφή σε όλα τα τμήματα τα οποία διδάσκω. 
  Αφορμή στάθηκε η διδασκαλία του υπερρεαλισμού και η τεχνική της αυτόματης γραφής. Έχουμε κάνει αρκετές ασκήσεις από τότε. Η τελευταία βασίστηκε στο μελοποιημένο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη " Το παράπονο". Αφήνω τα κείμενα το παιδιών να μιλήσουν από μόνα τους. Περιμένω τα σχόλια σας. 
  Στην ανάρτηση αυτή παρουσιάζω το πρώτο κείμενο αυτής της σειράς. 

( Τα παιδιά ήθελαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους) 

"Παράπονο. Άγχος. Αύριο διαγώνισμα στο αδίδακτο κείμενο. Τη λήθη αναζητώ, μέσα στη βουή. Πλάτων, Αριστοτέλης, Ξενοφών, Λυσίας, Πρωταγόρας, Αντίφων σοφία αιώνων, τώρα μάθημα. Δίψα για γνώση, για νερό, για ζωή, για αγάπη. Όνειρα άπιαστα, πάντα τα κυνηγάμε . Κουβέρτες μικρές, τίποτα δε σκεπάζουν, Παράφρονες με ιδωμένα δόντια. Αγανάκτηση. Επανάσταση. Γαλήνη. «Επί ασπαλάθων»  Η μουσική είναι γέφυρα, πύλη. Σ’ έναν κόσμο μαγικό κι αερικό. Αγωνίες και λύπες ξεχάστηκαν τώρα. Ο δρόμος ανοίγεται, ευρύς. Τα μονοπάτια για να πάρω, πολλά. Που οδηγούν ; Θόρυβος και μελωδία, αρμονία και παραφωνία. Το τρίτο θέμα τα έχει και τα δύο. Αέναη η αρμονία. Λίγες στριγκές μόνο νότες, μετά παύουν. Άνοιξη. Καλοκαίρι. Θάλασσα. Πλοία. Μεταφέρουν ανθρώπους, ιδέες. Πρόσφυγες. Τι θρήνος και οδυρμός! Υποκριτές, φαρισαίοι, ελπίδες πνίξατε κάπου στη Μεσόγειο. Τρικυμία. Κεραυνοί. Παιδικά σφάγια δε δέχεται για θυσία ο Ποσειδώνας. Ένα ακόρντο όλα τα καταπνίγει. Όλα τα αλέθει. Ένας μύλος. Αγρότες του παλιού καιρού. Σιωπή. Φύση. Πράσινο. Δέντρα. Ένα δέντρο με ανθρώπινο πρόσωπο . Ένα μουσικό θέμα στο βάθος. Πλατινένια πένα, αποτύπωσε έναν κόσμο στο χαρτί! Βρόμικα σφουγγάρια πάνω σε ζωγραφικούς πίνακες. Πρόωρης μεγαλώνουμε και χάνουμε την ομορφιά. «Με την ευχαρίστηση κάνουμε τα φαύλα, με τη δυσαρέσκεια μένουμε μακριά από τα όμορφα»  Αριστοτέλης ξανά. Το λυκόφως των θεών, λυκόφως της παιδικότητας μας. Ρυθμικό λίκνισμα της λέμβου στο ποτάμι. Ένα ζευγάρι που βγήκε για βαρκάδα. Βάθος μεγάλο και απέραντο. Τι να κρύβουν της ζωής τα βάθη ; «Για ποια ανέλπιστη χαρά, για ποιες αγάπες, για ποιο ταξίδι ονειρευτό» Μια ανάλαφρη νύχτα στην επαρχία. Τοπίο λουσμένο στο σεληνόφως. Με πελέκι αστραπόμορφο, ο πολέμαρχος Ήλιος. Πρωί. Ξύπνησα. Επανάληψη. Μοτίβα, ενότητες οργανικές. Αραβουργήματα στους τοίχους. Βυζαντινά ψηφιδωτά. «Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδου». Μελαγχολία ποιητού. Ελπίδα. Ανθρώπου, όχι μόνο ποιητού. Όσο ζω, ελπίζω. Dum + οριστική σύγχρονο (παράλληλη διάρκεια). Βροχοσταλίδες. Υγρό το παράθυρο, κρύβει τη θέα. Ο κόσμος μένει κρυφός , κι εμείς στο κέλυφος. Φυσαλίδες στο καυτό νερό. Ο καφές ψήνεται. Μα στο μεταξύ, ο κόσμος ταξιδεύει. Ταξιδεύουμε λοιπόν κι εμείς; Γιατί μας φαίνονται όλα στατικά; Νέα μέρα, νέοι εμείς. Μα εμείς δεν αλλάζουμε ποτέ. Πρόσωπα πάντα ίδια. Ύστερα κρανία. Ο γαλάζιος Δούναβης. Χορευτές με ανάλαφρα βήματα. Όταν δε βαδίζεις, χορεύεις."
Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016

Παράδοση και μοντερνισμός ( Αναλυτική παρουσίαση ζητουμένων)

Λογοτεχνία Α΄ Λυκείου,  Παράδοση και Μοντερνισμός
Σε περίπτωση που κληρωθεί θέμα που ανήκει στην ενότητα «Παράδοση και μοντερνισμός στη νεοελληνική ποίηση» η εξέταση προϋποθέτει το βαθμό πρόσληψης από το μαθητή του κειμένου ως όλου, όπως και την ικανότητα ο μαθητής να κατανοεί το κείμενο ώστε να είναι σε θέση:
ΕΡΩΤΗΣΗ Α.
α1.   Να μπορεί να διακρίνει αν ένα ποίημα ανήκει στην παραδοσιακή ή στη μοντέρνα ποίηση.
α2.   Να αναγνωρίζει στο κείμενο τα μορφικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης (μέτρο, ομοιοκαταληξία και είδη της, στροφές και είδη τους ως προς τον αριθμό των στίχων, ισοσυλλαβία μεταξύ των στίχων κ.λπ.) ή αντιστοίχως τα μορφικά χαρακτηριστικά της μοντέρνας ποίησης (ελεύθερος στίχος, τονικότητα αντί του σταθερά επαναλαμβανόμενου ποιητικού μέτρου, απουσία ομοιοκαταληξιών ή σκόρπιες ομοιοκαταληξίες, στροφικές ενότητες με διαφορετικό αριθμό στίχων, απουσία ισοσυλλαβίας μεταξύ των στίχων κ.λπ.).
α3.   Να αξιολογεί, αν το ποίημα το επιτρέπει, τις μορφικές επιλογές του ποιητή. [πχ. να σχολιάζει τον τίτλο σε σχέση με το περιεχόμενο, να μπορεί (αφού πρώτα του δοθούν χαρακτηριστικά ενός συγκεκριμένου ποιητικού είδους) να τα αναγνωρίζει στο ποίημα κ.λπ.]
ΕΡΩΤΗΣΗ Β.
β1.   Να επισημαίνει στο κείμενο εκφραστικά μέσα/ εκφραστικούς τρόπους (μεταφορές, παρομοιώσεις, εικόνες, προσωποποιήσεις, αντιθέσεις, επαναλήψεις κ.λπ.)
β2.   Να αναγνωρίζει στο κείμενο στοιχεία που αφορούν τη γλώσσα, όπως λόγιες, λαϊκές ιδιωματικές ή αντιλυρικές λέξεις, στοιχεία προφορικότητας κ.λπ.
β3.   Να σχολιάζει τη λειτουργία των εκφραστικών μέσων, των ρηματικών προσώπων, της στίξης (τελεία, κόμμα, θαυμαστικό, ερωτηματικό, εισαγωγικά, αποσιωπητικά, παρενθέσεις κ.λπ.) .
β4.   Να σχολιάζει τη γλώσσα του κειμένου κάνοντας αναφορά στις γλωσσικές επιλογές του ποιητή.
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία «Α» και «Β» βαθμολογούνται με 50 μονάδες (Α = 25 μονάδες + Β = 25 μονάδες) και συνοδεύουν το αδίδακτο κείμενο που κληρώνεται από την τράπεζα θεμάτων.
ΕΡΩΤΗΣΗ Γ.
γ1.    Να γνωρίζει τα γενικά χαρακτηριστικά των λογοτεχνικών ρευμάτων (ρομαντισμός, παρνασσισμός, συμβολισμός, μοντερνισμός, υπερρεαλισμός) ώστε να είναι σε θέση να τα αναγνωρίζει στο ποίημα.
γ2.    Να μπορεί να διακρίνει, αν συνυπάρχουν στο ίδιο ποίημα χαρακτηριστικά από περισσότερα του ενός λογοτεχνικά ρεύματα.
γ3.    Να σχολιάζει στίχους ή εκφράσεις του ποιήματος, οι οποίοι συνδέονται με χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού ρεύματος στο οποίο ανήκει το ποίημα.
Στην ερώτηση αυτή μπορεί να ζητηθεί η επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης σε σχέση με τα λογοτεχνικά ρεύματα: π.χ. να δοθούν τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού και να ζητηθεί από τον μαθητή να τα εντοπίσει στο κείμενο.
ΕΡΩΤΗΣΗ Δ.
δ1.   Να εντοπίζει το κεντρικό θέμα του κειμένου.
δ2    Να αποκωδικοποιεί τα βασικά σύμβολα του ποιήματος και να αιτιολογεί την απάντησή του με στοιχεία του κειμένου.
δ3.   Να σχολιάζει σε μία έως δύο παραγράφους στίχους του κειμένου.
δ4.   Να προβαίνει, εφόσον το κείμενο προσφέρεται, σε αξιολογήσεις των στάσεων και αντιλήψεων που κυριαρχούν στο κείμενο.
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία «Γ» και «Δ» βαθμολογούνται με 50 μονάδες (Γ = 25 μονάδες + Δ = 25 μονάδες) και δίνονται από τους διδάσκοντες το μάθημα.



Λογοτεχνία Α΄ Λυκείου,  Παράδοση και Μοντερνισμός(Αποδελτίωση από την τράπεζα θεμάτων)

ΕΡΩΤΗΣΗ Α.

1.      Να αναγνωρίσεις αν το ποίημα ανήκει στην παραδοσιακή ή τη μοντέρνα (νεότερη) ποίηση και να καταγράψεις τα χαρακτηριστικά (μορφικά ή περιεχομένου) που αποδεικνύουν την άποψή σου.
Τα Βασικά Χαρακτηριστικά της παραδοσιακής Ποίησης
Τα Βασικά Χαρακτηριστικά της Νεότερης Ποίησης
1) εξωτερικά-μορφικά χαρακτηριστικά:
§         στίχοι με ίσο αριθμό συλλαβών
§      αποφεύγονται οι διασκελισμοί (δηλαδή το νόημα ολοκληρώνεται στον στίχο)
§  ομοιόμορφες ως προς τον αριθμό των στίχων στροφές
§         ομοιοκαταληξία
§  συγκεκριμένο μέτρο (π.χ. ιαμβικό ή τροχαϊκό)
2) εσωτερικά χαρακτηριστικά:
§   η παραδοσιακή ποίηση υποτάσσει το ποίημα σε ορισμένους κανόνες. Ο σπουδαιότερος είναι πως το ποίημα πρέπει να διέπεται από λογική αλληλουχία. Επομένως, η λογική είναι το «βασικό εργαλείο» με το οποίο θα προσεγγίσουμε το νόημα του ποιήματος.
1) εξωτερικά-μορφικά χαρακτηριστικά
§         ανισοσύλλαβοι στίχοι (ακόμη και μιας λέξης)
§    είναι συχνότατοι οι διασκελισμοί (δηλαδή το νόημα δεν ολοκληρώνεται σε έναν στίχο)
§         ανομοιόμορφες ως προς τον αριθμό των στίχων στροφές. Οι στροφές χωρίζονται με βάση το νόημα και όχι με βάση των αριθμό των στίχων.
§         απουσία ομοιοκαταληξίας
§         απουσία μέτρου (Ας σημειωθεί ότι στη νεότερη ποίηση μπορεί να λείπει το μέτρο, ο εσωτερικός όμως ρυθμός υπάρχει.)
2) εσωτερικά χαρακτηριστικά:
§   Η λογική αλληλουχία, που διέπει κάθε παραδοσιακό ποίημα, χαλαρώνει και το ποίημα λειτουργεί βασικά με τους μηχανισμούς των προεκτάσεων και των συνειρμών. Στη νεότερη ποίηση παρακολουθούμε το ποίημα την ώρα, σχεδόν, της δημιουργίας του. Μέσα σ’ αυτό θα περάσουν εικόνες όχι πάντα ολοκληρωμένες, αλλά ασχημάτιστες, έτσι όπως ανεβαίνουν από το υποσυνείδητο κατά την ώρα της δημιουργίας του. Το ποίημα εξακολουθεί να θεωρείται φορέας νοημάτων, με τη διαφορά ότι τα νοήματα αυτά χρειάζονται περισσότερο τη δημιουργική φαντασία μας για να αποτυπωθούν / να γίνουν κατανοητά παρά τη λογική μας.
2.      Να σχολιάσεις τον τίτλο του ποιήματος σε σχέση με το περιεχόμενο.
3.      Να εντοπίσεις το είδος της ομοιοκαταληξίας.
§         ζευγαρωτή
§         πλεχτή
§         σταυρωτή
4.      Να αναγνωρίσεις το μέτρο του ποιήματος (π.χ. ιαμβικό, τροχαϊκό)
 
§         ΙΑΜΒΙΚΟ ΜΕΤΡΟ: Το ιαμβικό μέτρο περιλαμβάνει δυο συλλαβές από τις οποίες τονίζεται ή δεύτερη. (υ_). Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νανά - νανά – νανά
§         ΤΡΟΧΑΪΚΟ ΜΕΤΡΟ: Το τροχαϊκό μέτρο περιλαμβάνει δυο συλλαβές, που τονίζονται όμως αντίστροφα απ' ό,τι στον ίαμβο. Δηλαδή τονισμένη είναι η πρώτη συλλαβή και άτονη η δεύτερη ( _υ ). Σε τροχαϊκό μέτρο είναι γραμμένος και ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Σολωμού. Τραγουδώντας το ρυθμικά ακούγεται κάπως έτσι: νάνα - νάνα – νάνα
 
 
5.      Τα χαρακτηριστικά του σονέτου
§         Έχει πάντα 14 στίχους και για αυτό ονομάζεται δεκατετράστιχο. 
§         Αποτελείται από δυο τετράστιχες και δυο τρίστιχες στροφές.
§         Η πρώτοι οχτώ στίχοι (οχτάβα) εισάγουν  ένα πρόβλημα ή θίγουν ένα θέμα και οι επόμενοι έξι εισάγουν τη λύση του προβλήματος  ή  επαναλαμβάνουν  το θέμα που θίγεται επεκτείνοντας το. Ο ένατος στίχος είναι πάντα μεταβατικός, από το πρόβλημα στη λύση. Ο τελευταίος  στίχος συνήθως είναι η κορύφωση του ποιήματος.
§         Η ομοιοκαταληξία είναι διαφόρων ειδών, αν και η σταυρωτή χρησιμοποιείται  συχνότερα από κάποια στιγμή και μετά.   Εμφανίζεται σε  ποικίλους συνδυασμούς και είναι πάντα  πλούσια και φροντισμένη.
§         Τα ελληνικά σονέτα, κατά μίμηση των ιταλικών, είναι γραμμένα σε  ιαμβικό ενδεκασύλλαβο στίχο. 


ΕΡΩΤΗΣΗ Β.

1.  Να εντοπίσεις σχήματα λόγου και να βρεις το λειτουργικό τους ρόλο μέσα στο ποίημα.
Σχήμα λόγου
Λειτουργικός ρόλος
Κύκλος
/ Κυκλικό σχήμα
Κατά το σχήμα του κύκλου ένα ολόκληρο αφήγημα ή ποίημα αρχίζει και τελειώνει με την ίδια φράση. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για κυκλική δομή του αφηγήματος ή του ποιήματος.
Με το σχήμα κύκλος
  • υπογραμμίζεται η αίσθηση ότι ολοκληρώθηκε μια ενότητα ή και ολόκληρο το έργο
  • δίνεται έμφαση στη σημασία της λέξης ή του νοήματος που επαναλαμβάνεται
Αποσιώπηση
Κατά την αποσιώπηση παραλείπουμε μια λέξη ή συνήθως μια ολόκληρη φράση από φόβο, οργή, αγανάκτηση, ντροπή κτλ. Η αποσιώπηση:
§         φανερώνει ζωηρή συγκίνηση από την πλευρά του συγγραφέα
§         αποβλέπει στον προβληματισμό του αναγνώστη
§         συμβάλλει στην κινητοποίηση της φαντασίας (για ό,τι εννοείται-αποσιωπείται)
§         προκαλεί τη δημιουργία ζωηρών εντυπώσεων
Επανάληψη
Σε ένα κείμενο μπορούμε να εντοπίσουμε λέξεις ή φράσεις που επανέρχονται αυτούσιες ή ελαφρά παραλλαγμένες.
Με την επανάληψη
  • δίνεται έμφαση σε μια έννοια ή κατάσταση
  • αποτελεί στοιχείο συνοχής και συνεκτικότητας (κυρίως στα ποιήματα)
Μεταφορά
Στη λογοτεχνία, μια λέξη μπορεί να χρησιμοποιείται κυριολεκτικά ή μεταφορικά, δηλαδή η σημασία της διευρύνεται και μεταφέρεται σε μια άλλη έννοια. Η μεταφορά μοιάζει με την παρομοίωση, απουσιάζει όμως το «σαν» ή το «όπως».
Η μεταφορική χρήση των λέξεων
  • προσδίδει αμεσότητα, ζωντάνια και παραστατικότητα σε ένα κείμενο
  • ελκύει περισσότερο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και κινητοποιεί τη φαντασία του
  • προκαλεί συναισθήματα στον αναγνώστη. «Η γλώσσα αφήνει τον πεζό βηματισμό της και πιάνει τον ποιητικό χορό της συγκίνησης» είπε χαρακτηριστικά ο Valery.
Παρομοίωση
Είναι ο παραλληλισμός ή η σύγκριση δύο προσώπων, πραγμάτων ή αφηρημένων εννοιών, που γίνεται για να φωτιστεί η σημασία του πρώτου συγκρινόμενου στοιχείου μέσω της αντιπαραβολής του με κάτι πιο συγκεκριμένο και σαφές.
Η παρομοίωση
  • χρησιμοποιείται για να γίνουν κατανοητές και να προβληθούν / να τονιστούν οι βαθύτερες σχέσεις μεταξύ πραγμάτων ή καταστάσεων
  • καθιστά το λόγο αισθητικά αμεσότερο και ελκυστικότερο
  • κινητοποιεί τη φαντασία του αναγνώστη
Προσωποποίηση
Η προσωποποίηση
  • χαρίζει ζωντάνια και κίνηση σε άψυχα αντικείμενα ή αφηρημένες έννοιες
  • κάνει το λόγο ζωντανό, παραστατικό και πρωτότυπο
  • κινητοποιεί τη φαντασία του αναγνώστη
Υπερβολή
Με την υπερβολή μεγεθύνεται μια κατάσταση ή μεγαλοποιείται ένα συναίσθημα, ώστε να φαίνεται ότι ξεφεύγει από την πραγματικότητα και τους νόμους της λογικής. Στόχος της υπερβολής είναι
  • να προβληθεί εντονότερα μια κατάσταση
  • να αποκτήσει έμφαση και ζωντάνια το κείμενο
  • να δημιουργηθούν ισχυρές εντυπώσεις
Εικόνες
Οι εικόνες μπορεί να είναι οπτικές, ακουστικές, οσφρητικές, ρεαλιστικές ή εξωπραγματικές. Με τις εικόνες:
  • προσδίδεται πλούτος, βάθος και δύναμη στο λόγο
  • προσδίδεται ζωντάνια και παραστατικότητα
  • κινητοποιείται η φαντασία του αναγνώστη
Αντίθεση
Με την αντίθεση συσχετίζονται ή συνδυάζονται δύο έννοιες, πράγματα ή καταστάσεις ανόμοιες, με στόχο την έκφραση ζωηρών συναισθημάτων. Η αντίθεση είναι ένα αριστοτεχνικό μέσο
§         για την αντιπαραβολή δύο λέξεων ή φαινομένων, τα οποία μέσα από την αντιδιαστολή τους φωτίζουν τις αντίπαλες δυνάμεις που συχνά συνυφαίνονται και εναρμονίζονται στην ανθρώπινη ζωή.
§         με την αντίθεση ο συγγραφέας κάνει αισθητές τις ακραίες και δραματικές καταστάσεις που διέπουν την ανθρώπινη ύπαρξη
Ειρωνεία
Η ειρωνεία ως σχήμα λόγου είναι η συνειδητή χρήση μιας διφορούμενης γλώσσας από τον ομιλητή, όταν δηλαδή ο αφηγητής εννοεί κάτι διαφορετικό από αυτό που εκφράζουν οι λέξεις. Η έννοια της ειρωνείας χρησιμοποιείται συχνά με κάποια σημασιολογική κλιμάκωση:
  • χαριεντισμός, αστεϊσμός, προσδίδει συχνά μια κωμική νότα στο λόγο
  • ειρωνεία, σαρκασμός, χλευασμός: αποκαλύπτει την απογοήτευση και την αγανάκτηση ενός ανθρώπου για μια συγκεκριμένη πραγματικότητα.
Με τον όρο «ειρωνεία» μπορεί να εννοείται και η τραγική ειρωνεία, όταν ο ήρωας αγνοεί μια πραγματικότητα ή μια αλήθεια που γνωρίζουν οι αναγνώστες.

+ ασύνδετο σχήμα,  πολυσύνδετο σχήμα,  οξύμωρο σχήμα

2.   Να χωρίσεις το ποίημα σε ενότητες.
3.   Να σχολιάσεις το ρηματικό-γραμματικό πρόσωπο που χρησιμοποιείται από τον ποιητή.
ΡΗΜΑΤΙΚΟ
ΠΡΟΣΩΠΟ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
α΄ ενικό
Με τη χρήση α΄ ενικού ρηματικού προσώπου εκφράζεται η προσωπική και η εξομολογητική διάθεση του ποιητή Ο αναγνώστης νιώθει ότι έχει μπροστά του τον ποιητή, ο οποίος του εξομολογείται σκέψεις, προβληματισμούς και συναισθήματα. Δημιουργείται δηλαδή μια σχέση εμπίστευσης ανάμεσά τους. 
β΄ ενικό
Με τη χρήση β΄ ενικού ρηματικού προσώπου εκφράζεται η προσπάθεια του ποιητή να προσεγγίσει συναισθηματικά τον αναγνώστη. Προσδίδεται στο λόγο οικειότητα, αμεσότητα και ζωντάνια, καθώς ο ποιητής μοιάζει να ανοίγει διάλογο με τον αναγνώστη και να ζητά την εμπλοκή του σε όσα γράφονται. Αν μάλιστα τα ρήματα είναι σε προστακτική ή προτρεπτική υποτακτική, το ύφος γίνεται παραινετικό-διδακτικό.
α΄ πληθυντικό
Με τη χρήση α΄ πληθυντικού ρηματικού προσώπου εκφράζεται η καθολικότητα ενός φαινομένου και η συλλογικότητα. Ό,τι λέγεται αφορά όλους (ταύτιση, συλλογική ευθύνη). Προσδίδεται στο λόγο οικειότητα, αμεσότητα και ζωντάνια. 
β΄ πληθυντικό
Με τη χρήση β΄ πληθυντικού ρηματικού προσώπου εκφράζεται διάθεση συναισθηματικής προσέγγισης μεγάλου αριθμητικά συνόλου ατόμων. Προσδίδεται στο λόγο αμεσότητα, ζωντάνια, παραστατικότητα, καθώς ο συγγραφέας μοιάζει να ανοίγει διάλογο με τους αναγνώστες και τους ζητά την εμπλοκή τους σε όσα γράφονται. Αν μάλιστα τα ρήματα είναι σε προστακτική ή προτρεπτική υποτακτική, το ύφος γίνεται παραινετικό-διδακτικό.
γ΄ ενικό - 
γ΄ πληθυντικό
Με τη χρήση γ΄ ενικού και γ΄ πληθυντικού ρηματικού προσώπου εκφράζεται αντικειμενική και απρόσωπη στάση του γράφοντος. Ο συγγραφέας αποστασιοποιείται από τα γεγονότα και παρουσιάζει ή περιγράφει καταστάσεις ή θέσεις και ιδέες ευρύτερα αποδεκτές.
4.      Να εντοπίσεις σημεία ευθέος λόγου ή διαλόγου και να προσδιορίσεις τη λειτουργία τους.
Με τη χρήση του ευθέος λόγου
§         ο λόγος αποκτά ποικιλία, αμεσότητα και ζωντάνια (αποφεύγεται η μονοτονία του πλάγιου λόγου ή της αφήγησης)
§         δίνεται (χωρίς σχόλια του συγγραφέα) κάποια άποψη, ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να προβληματιστεί
§         εδραιώνεται σχέση επικοινωνίας και οικειότητας με τον αναγνώστη
§         ανοίγει διάλογο με τον αναγνώστη
Λειτουργικός ρόλος διαλόγων:
§         δίνουν ζωντάνια και παραστατικότητα – θεατρικότητα στο κείμενο,
§         ξεκουράζουν τον αναγνώστη από τη συνεχή αφήγηση,
§         αποκαλύπτουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων
§         συμβάλλουν στην ηθογράφηση των ηρώων (χωρίς σχόλια του συγγραφέα)
§         επιτείνουν τη δραματικότητα.
5.      Να εντοπίσεις το χρόνο και/ή την έγκλιση των ρημάτων και να ερμηνεύσεις την επιλογή του ποιητή.
§    Ενεστώτας: προσδίδει αμεσότητα, ζωντάνια και παραστατικότητα. Όσα λέγονται είναι σαν να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη.
§ Παρελθοντικοί χρόνοι: Όταν τα ρήματα βρίσκονται σε αόριστο (μια φορά στο παρελθόν) → υπογραμμίζεται η μοναδικότητα του αισθήματος που υπήρξε στο παρελθόν, εκφράζεται το τέλος κάποιας κατάστασης. Ο παρατατικός δηλώνει τη συχνότητα κάποιας κατάστασης στο παρελθόν, μια συνήθεια του παρελθόντος. Γενικά, οι παρελθοντικοί χρόνοι εκφράζουν μια τάση για εξιδανίκευση, μια μελαγχολική διάθεση.
§     Η υποτακτική εκφράζει επιθυμία, προσταγή, ευχή αλλά και συμβουλευτική διάθεση (=το ύφος γίνεται παραινετικό-διδακτικό)
§         Η προστακτική εκφράζει απαίτηση, έντονη επιθυμία, προσταγή αλλά και συμβουλευτική διάθεση (=το ύφος γίνεται παραινετικό-διδακτικό)
6.      Να εντοπίσεις λυρικά ή δραματικά στοιχεία στα ποιήματα.
§      Τα λυρικά στοιχεία ενός ποιήματος είναι αφενός η πρόθεση έκφρασης προσωπικών συναισθημάτων και αφετέρου τα στοιχεία μορφής του ποιήματος που ενισχύουν τη μουσική του διάσταση (μέτρο, ρυθμός, ομοιοκαταληξίες, ποιητικές λέξεις, λυρικές εικόνες). Ο λυρισμός περιλαμβάνει έντονο το στοιχείο της συναισθηματικής φόρτισης και εκφράζει την εσωτερική ζωή και τον ψυχισμό του δημιουργού, σε σχέση βέβαια με τους άλλους και την κοινωνική ζωή γενικότερα.
§  Τα δραματικά στοιχεία του ποιήματος ταυτίζονται με ό,τι αποκαλούμε θεατρικότητα. Οι ποιητές χρησιμοποιούν συχνά στοιχεία θεατρικότητας για να δώσουν στα ποιήματά του ζωντάνια και να προκαλέσουν έτσι ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον των αναγνωστών του. Η θεατρικότητα στην ποίηση επιτυγχάνεται με
1.        τους διαλόγους μεταξύ των προσώπων ή με την αποστροφή του ποιητή σε κάποιο πρόσωπο του ποιήματος
2.        με την κινητικότητα των ηρώων αλλά και με τη γενικότερη σκηνοθεσία που δημιουργεί ο ποιητής. Διακρίνουμε, δηλαδή, στα ποιήματα μια σκηνοθετική οργάνωση του χώρου και των προσώπων, σα να παρακολουθούμε μια θεατρική παράσταση, βλέπουμε τα πρόσωπα να μιλούν και να κινούνται και αποκτάμε έτσι την αίσθηση πως γινόμαστε θεατές της δράσης των προσώπων του ποιήματος.
7.      Να σχολιάσεις τη χρήση σημείων στίξης (θαυμαστικού, αποσιωπητικών, εισαγωγικών, ερωτηματικών, διπλή τελεία, παρένθεση, διπλή παύλα κ.α)


Η παρένθεση
§  αποβλέπει στη διασαφήνιση ορισμένων εννοιών με στόχο την αποφυγή της ασάφειας και της εννοιολογικής σύγχυσης
§         χρησιμοποιείται για να περικλείσει κάποιο σχόλιο ή επεξήγηση του ποιητή  
§   με την παρένθεση είναι σαν να «χαμηλώνει» η φωνή του ποιητή και ο τόνος της φωνής γίνεται εξομολογητικός
Άνω τελεία
Σημειώνεται για να δηλώσει το τέλος ημιπεριόδου. Η ημιπερίοδος έχει μεν νοηματική αυτοτέλεια, όχι όμως και ολοκληρωμένο νόημα. Για να ολοκληρωθεί, είναι απαραίτητο και το τμήμα του λόγου που ακολουθεί. Με άνω τελεία χωρίζεται μια φράση, όταν το δεύτερο μισό επεξηγεί ή έρχεται σε αντίθεση με το πρώτο.
Διπλή τελεία
Χρησιμοποιείται για να εισαγάγει παράθεμα, κατάλογο στοιχείων, να συνδέσει προτάσεις από τις οποίες η δεύτερη επεξηγεί την πρώτη ή είναι αποτέλεσμα της πρώτης ή ερμηνεύει την πρώτη
Διπλή παύλα
Χρησιμοποιείται για την οριοθέτηση σχολίων. Τα σχόλια αυτά είναι επεξηγηματικά ή συμπληρωματικά και θεωρούνται αρκετά χρήσιμα ώστε να συμπεριλαμβάνονται στα γραφόμενα.
Τα εισαγωγικά δηλώνουν
§         αποστασιοποίηση του γράφοντος από τα γραφόμενα, απαξίωση μιας έννοιας, αμφισβήτηση:
§         μεταφορική χρήση λέξης του κειμένου
§         έμφαση
§         ειρωνεία
§         Μέσα σε εισαγωγικά τοποθετούνται λέξεις ή φράσεις που λαμβάνονται αυτούσιες από αλλού, ως ευθύς λόγος  ή είναι τίτλοι ή είναι εξειδικευμένη – επιστημονική ορολογία.
Το θαυμαστικό χρησιμοποιείται γενικά για να δώσει έμφαση στο συναίσθημα. Ειδικότερα, για να δηλώσει:
§         θαυμασμό, έκπληξη από κάτι απίστευτο
§         ειρωνεία
§         απορία, αμφισβήτηση
§         αποφασιστικότητα
Το θαυμαστικό σημειώνεται ύστερα από επιφωνήματα ή επιφωνηματικές φράσεις και σε προστακτικές.
Με το ερωτηματικό δηλώνεται: 
§         προβληματισμός
§         αμφισβήτηση αξιοπιστίας μιας θέσης, αμφιβολία
§         διατύπωση ρητορικής ερώτησης, που ισοδυναμεί με έντονη κατάφαση ή άρνηση
§         πρόθεση του γράφοντος να αφυπνίσει/ να προβληματίσει τον αναγνώστη
§         προτροπή
§         ειρωνεία
Η χρήση των ερωτήσεων:
§         προβληματίζουν τον αναγνώστη και κινητοποιούν τη σκέψη του
§        καθιστούν τον αναγνώστη κοινωνό των προβληματισμών του ποιητή (προσδίδεται χαρακτήρας διαλόγου – επικοινωνίας μεταξύ τους)
Τα αποσιωπητικά χρησιμοποιούνται  για να δηλώσουν:
§         κάποιο υπονοούμενο
§         στιγμιαία παύση της ανάγνωσης πριν από ένα στοιχείο του μηνύματος στο οποίο πρέπει ο αναγνώστης να εστιάσει την προσοχή του
§         συγκίνηση
§         ντροπή, ειρωνεία
§         δισταγμό
§         προβληματισμό


8.      Λεξιλόγιο: Να εντοπίσεις
- λέξεις λόγιεςαρχαΐζουσες ή λέξεις καθημερινούλαϊκού λεξιλογίου (αντιλυρικές, αντιποιητικές εκφράσεις)
- ιδιωματισμούς (επτανησιακούς, κρητικούς, κωνσταντινοπολίτικους κ.α.)
- υποκοριστικά και να δηλώσεις τη λειτουργία τους
- επίθετα (συσσώρευση επιθέτων) και να δηλώσεις τη λειτουργία τους
- λέξεις που δηλώνουν επάγγελμα, ηλικία, κατάσταση (π.χ. θλίψη, χαρά) κ.α.
- ονοματικά σύνολα (επίθετο + ουσιαστικό)
- απροσδόκητους συνδυασμούς λέξεων


Ποιητές που απαντούν στην τράπεζα θεμάτων από την
«Παραδοσιακή Ποίηση»
Διονύσιος Σολωμός
Ανδρέας Κάλβος
Λορέντζος Μαβίλης
Γεώργιος Βιζυηνός
Κωστής Παλαμάς
Κώστας  Καρυωτάκης
Μιλτιάδης Μαλακάσης
Ιωάννης Γρυπάρης
Γιώργος Δροσίνης
Κώστας Κρυστάλλης
Λάμπρος Πορφύρας
Ιωάννης Πολέμης
Γιώργος Ζαλοκώστας
Κώστας Ουράνης
Αχιλλέας Παράσχος
Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη
Αιμιλία Δάφνη
Μυρτιώτισσα
Ναπολέων Λαπαθιώτης
Τέλλος Άγρας
Νίκος Καββαδίας
Ποιητές που απαντούν στην τράπεζα θεμάτων από την
«Νεότερη – Μοντέρνα Ποίηση»
Κωνσταντίνος Καβάφης (Είναι ο ποιητής με τις περισσότερες «συμμετοχές» στην τράπεζα θεμάτων)
Γιώργος Σεφέρης
Γιάννης Ρίτσος
Οδυσσέας Ελύτης (Προσοχή!!! Επειδή πολλά ποιήματά του γράφτηκαν για μελοποίηση θυμίζουν παραδοσιακή ποίηση)
Νικηφόρος Βρεττάκος
Τάσος Λειβαδίτης
Γιώργος Σαραντάρης
Μίλτος Σαχτούρης
Γιώργος Μαρκόπουλος
Τίτος Πατρίκιος
Νίκος Καρούζος
Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου
Ζωή Καρέλλη
Μανόλης Αναγνωστάκης
Ανδρέας Εμπειρίκος
Βικτώρια Θεοδώρου
Κλείτος Κύρου
Ντίνος Χριστιανόπουλος
Κική Δημουλά