ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

1. Στάση σε τόπο:
α) με τοπικά επιρρήματα (hic, ibi = εδώ, illic = εκεί).
π.χ. Exspectabimus vos illic = θα σας περιμένουμε εκεί.

β) με μια από τις προθέσεις: in, sub, super + αφαιρετική (εμπρόθετος
προσδιορισμός)
π.χ. In hac urbe vivo = σ’ αυτήν την πόλη ζω.

γ) με μια από τις προθέσεις: ante, apud, ad, adversus, contra, circa,
transt + αιτιατική (εμπρόθετος προσδιορισμός).
π.χ. Hannibal ante portas urbis est.

δ) με απλή γενική πτώση, όταν δηλώνεται όνομα πόλης ή μικρού
νησιού πρώτης ή δεύτερης κλίσης και ενικού αριθμού.
π.χ. Sum Romae et Corinthi.
Deli habito = κατοικώ στη Δήλο.

ε) με απλή αφαιρετική πτώση, όταν δηλώνεται όνομα πόλης ή
μικρού νησιού πρώτης ή δεύτερης κλίσης και πληθυντικού αριθμού
ή τρίτης κλίσης ενικού και πληθυντικού αριθμού ή πληθυντικού
αριθμού όλων των άλλων κλίσεων.
π.χ. Vixi Philippis = έζησα στους Φιλίππους (Philippi – orum).
Sum Athenis (Athenae – arum), Carthagine (Carthago – inis).



2. Κίνηση σε τόπο:
α) με τοπικά επιρρήματα (huc = εδώ, eo, illuc = εκεί).
π.χ. Currebant huc et illuc = έτρεχαν εδώ κι εκεί.

β) με μια από τις προθέσεις: in, sub, super + αιτιατική πτώση και ad +
αιτιατική (προς πρόσωπο κίνηση).
π.χ. Eo in hortum = πηγαίνω στον κήπο.

γ) με απλή αιτιατική πτώση, όταν δηλώνεται όνομα πόλης ή μικρού
νησιού.
π.χ. Eo Romam = πηγαίνω στη Ρώμη.
Venio Athenas = έρχομαι στην Αθήνα.

3. Κίνηση από τόπο:
α) με τοπικά επιρρήματα (hinc = από ‘δω, inde = από ‘κει)

β) με μια απ’ τις προθέσεις: ex, ab, de + αφαιρετική.
π.χ. Venio ex Italia = απ’ την Ιταλία.

γ) με απλή αφαιρετική πτώση, όταν δηλώνεται όνομα πόλης ή μικρού
νησιού.
π.χ. Hostes Roma (Athenis, Delo, Corintho…) abierunt = οι εχθροί
έφυγαν από τη Ρώμη.

4. Κίνηση διαμέσου τόπου:
α) με την πρόθεση per + αιτιατική πτώση.
π.χ. Itur per medium urbem = γίνεται πορεία διαμέσου της πόλης.

β) με απλή αφαιρετική πτώση, κύριως με τις εξής λέξεις:
via = διά της οδού, ponte = διά της γέφυρας, porta = διά της
πόρτας, terra = διά της ξηράς, mari = διά της θαλάσσης.

Σημειώσεις:
α) Όταν στα ονόματα πόλης ή μικρών νησιών προηγούνται ή έπονται οι
λέξεις: urbs, oppidum, insula, τότε η στάση σε τόπο, η κίνηση σε τόπο, η από
τόπου κίνηση και η διαμέσου τόπου κίνηση εκφέρονται εμπρόθετα (όχι με απλή
μόνο πτώση).
π.χ. Venerunt in urbem Romam (όχι απλώς Romam) = ήλθαν στην πόλη
Ρώμη.
Navigaverunt per mare Nigrum (όχι mari Nigro) = έπλευσαν
διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας.

β) Όπως τα ονόματα πόλεων, έτσι και το όνομα domus χρησιμοποιείται
επιρρηματικά χωρίς πρόθεση, για να δηλώσει ένα τοπικό προσδιορισμό, με απλή
πτώση:
domi: στο σπίτι (ή στην πατρίδα) [στάση σε τόπο με απλή γενική πτώση].
domum: προς στο σπίτι (ή προς την πατρίδα) [κίνηση σε τόπο με απλή
αιτιατική πτώση].
domo: απ’ το σπίτι (ή απ’ την πατρίδα) [κίνηση από τόπο με απλή
αφαιρετική πτώση].
Το ίδιο συμβαίνει με τις φράσεις:
π.χ. Domi bellique ή domi militiaeque = στην ειρήνη και στον πόλεμο
(στάση σε τόπο).
Επίσης:
π.χ. Eo rus (αιτ. πτώση) = πηγαίνω στον αγρό (κίνηση σε τόπο).
Venio rure (αφαιρ. πτώση) = έρχομαι από τον αγρό (κίνηση από τόπο).
Sum ruris (γενική πτώση) = είμαι στον αγρό (στάση σε τόπο).
Πηγη: www.neo.gr