ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

Καθώς βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τη δουλειά του Άρη Γιαβρή σας παρουσιάζουμε ορισμένα αποσπάσματα από την ενότητα Γραμματική:μύθοι και φόβοι.
η υπογράμμιση όπου υπάρχει, η αρίθμηση των μύθων και η μορφοποιηση του κειμένου είναι δική μας. Φυσικά καμία επέμβαση δεν έγινε στο περιεχόμενο.
Για περισσότερα πλοηγηθείτε στην ιστοσελίδα και πηγή μας : www.arisgiavris.gr

1ος Μύθος

Αφού δεν έμαθα στο γυμνάσιο τη Γραμματική, δεν πρόκειται να τη μάθω ποτέ.

Είναι σαν να λέτε: Αφού δεν έμαθα αγγλικά στο γυμνάσιο, δεν θα τα μάθω ποτέ. Ποιος είπε ότι δεν μπορείτε να μάθετε ακόμη και τώρα μια άλλη γλώσσα;


Σκεφτείτε μόνο ότι η Γραμματική είναι κι αυτή μια γλώσσα! Με το λεξιλόγιο και τους κανόνες της. Με μια διαφορά: Δεν μιλάτε και δεν γράφετε σ’ αυτήν. Δείτε όμως τι μπορείτε να κάνετε:

1.

Η Γραμματική είναι μια γλώσσα που σας δίνει τη δυνατότητα να σκέφτεστε τη γλώσσα στην οποία μιλάτε ή γράφετε. Είναι δηλαδή μια… μεταγλώσσα.
2.

Μπορείτε να αποκαλύψετε τον τρόπο με τον οποίο μιλούν και γράφουν όσοι προσπαθούν να σας πείσουν να τους ψηφίσετε ή να αγοράσετε το προϊόν που σας πουλάνε.
3.

Η Γραμματική μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε από ποια οπτική γωνία βλέπουν και προσεγγίζουν οι άλλοι τα γεγονότα· πώς τα κατανοούν και πώς τα περιγράφουν.
4.

Τελικά, θα συνειδητοποιήσετε ότι η Γραμματική είναι μια γλώσσα-εργαλείο, που θα σας βοηθήσει να διερευνήσετε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε και ερμηνεύετε την πραγματικότητα

Η Γραμματική κάθε γλώσσας δεν είναι [...] ένα [...] όργανο για τη διατύπωση ιδεών.

Είναι ο διαμορφωτής ιδεών· το πρόγραμμα και ο οδηγός

για την πνευματική δραστηριότητα του ατόμου·

για την ανάλυση των εντυπώσεών του· για τη σύνθεση των πνευματικών αποθεμάτων.

Ο σχηματισμός των ιδεών δεν είναι μια ανεξάρτητη διαδικασία, αυστηρά λογική [...],

αλλά μέρος μιας συγκεκριμένης γραμματικής […]
Benjamin Lee Whorf: Γλώσσα, Σκέψη και Πραγματικότητα.

Στο γυμνάσιο και το δημοτικό λοιπόν δεν μαθαίνουμε τη Γραμματική· μαθαίνουμε το… λεξιλόγιο της Γραμματικής: (κι αυτό όχι πολύ καλά): Ουσιαστικό, Επίθετο, Ρήμα, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο κλπ. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που την αντιπαθήσατε.

Με το δίκιο σας. Ποιος θα μάθαινε ευχάριστα μια γλώσσα έχοντας μπροστά του μόνο το λεξικό της!

Αν όμως σας έλεγαν πώς να την αξιοποιήσετε· αν σας έλεγαν σε τι μπορεί να σας βοηθήσει, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Έτσι δεν είναι;


2ος Μύθος

Δεν είμαι φιλόλογος για να ξέρω τόσο πολλά για τη Γραμματική.

Για να έχετε αυτή τη γνώμη, σημαίνει ότι κάνατε κάποια γραμματικά λάθη στον προφορικό ή τον γραπτό σας λόγο· ότι σας διόρθωσαν κάπως άκομψα· ότι νιώσατε άβολα· και αισθάνεστε την ανάγκη να δικαιολογηθείτε. Η σκηνή αυτή μπορεί να έχει «παιχτεί» πολλές φορές –και εσείς να προβάλλετε πάντα την ίδια δικαιολογία…
Τα λάθη που κάνατε είναι κοινά. Ας πούμε, ένα κόμμα εκεί που δεν χρειαζόταν, παρατονισμός μιας λέξης, λανθασμένη κλήση ενός ρήματος, ή κάτι παρόμοιο. Χωρίς αυτά τα λάθη δεν σημαίνει πως θα ήσασταν φιλόλογος! Απλώς, θα μιλούσατε ή θα γράφατε λίγο πιο σωστά.
Και για να καταλάβετε ότι αυτή η δικαιολογία δεν είναι ό, τι καλύτερο διαθέτει το… οπλοστάσιο των επιχειρημάτων σας, δείτε τις ερωτήσεις που ακολουθούν:
Πιστεύετε ότι χρειάζεται να είστε γιατρός για να προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες σ’ έναν συνάνθρωπό σας; Για απλές γνώσεις πρόκειται. Μπορείτε να τις βρείτε ακόμη και σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας.
Πρέπει να είστε μαθηματικός για να υπολογίσετε –χωρίς κομπιουτεράκι-- το επιτόκιο που θα λάβετε στο τέλος του χρόνου για τις καταθέσεις σας;

Αν σ’ αυτές τις ερωτήσεις απαντάτε ΝΑΙ, σημαίνει ότι θεωρείτε «ειδικούς» όσους γνωρίζουν κάτι περισσότερο από σας, και ότι έχετε επιτρέψει να περιοριστεί σε ανησυχητικό βαθμό ο ορίζοντας των βασικών σας γνώσεων.

Αν η απάντησή σας είναι ΟΧΙ, σημαίνει ότι πήγατε ένα βήμα μπροστά: Την επόμενη φορά που θα κάνετε κάποιο γραμματικό λάθος θα φροντίσετε, τουλάχιστον, να μην καταφύγετε στην ίδια δικαιολογία.


3ος Μύθος
Πόσοι γνωρίζουν τόσες λεπτομέρειες, ώστε να καταλάβουν ότι έκανα λάθος;

Απάντηση: Όταν γράφετε, πολλοί· όταν μιλάτε, λίγοι. Συμβαίνει όμως όλοι αυτοί να παρουσιάζονται εκεί που δεν τους περιμένεις. Αν βέβαια μιλάτε σε κάποιον φίλο (τον φίλο του προηγούμενου μύθου), τα πράγματα είναι εύκολα: Το πιο πιθανό είναι να σας διορθώσει και να συνεχίσετε να πίνετε το ποτό σας.

Αν όμως δεν μιλάτε σε φίλους, αλλά σε πελάτες, σε ανταγωνιστές, ή στον μέλλοντα προϊστάμενό σας; Τότε αρχίζουν τα προβλήματα.

Βέβαια, δεν θα σας διορθώσει κανείς. Αναλογίζεστε όμως τι θα σκεφτεί για σας και το μορφωτικό σας επίπεδο;

Πάει το λούκ (look), πάει το πανάκριβο σινιέ φούτερ, πάει το πρεστίζ (prestige), πάνε όλα –και άντε να πείσεις όλους αυτούς ότι το λάθος οφειλόταν σε παραδρομή της γλώσσας…

4ος Μύθος
Σε πολλούς τηλεοπτικούς σταθμούς, οι παρουσιαστές των ειδήσεων και οι

ανταποκριτές κάνουν γλωσσικά λάθη, αλλά δεν τα προσέχει κανείς.

Σωστή άποψη. Τέτοια λάθη τα προσέχουν μόνο όσοι γνωρίζουν. Αυτοί που γνωρίζουν όμως δεν έχουν την ψευδαίσθηση πως παρακολουθούν σοβαρές ειδήσεις.

Αν, για παράδειγμα, ακουστεί σ’ ένα ρεπορτάζ η φράση: στην οδό πευκών…, ή η φράση: κατά τα λεγόμενα αυτόπτων μαρτύρων, το πιο πιθανό είναι να βάλουν τα γέλια –η παρουσίαση της είδησης είναι για κλάματα. Και το ερώτημα είναι: Αν δεν εμπιστεύεστε αυτόν που κάνει το ρεπορτάζ ή τον παρουσιαστή της είδησης, μπορείτε να είστε βέβαιοι για την αξιοπιστία της «καταγραφής» του γεγονότος και την εγκυρότητα της παρουσίασης;



Η μελέτη της Γραμματικής είναι ένας άλλος τρόπος για να γνωρίσουμε τη σκέψη μας!
Πηγή: http://ephilologos.blogspot.com