ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

Αν παρατηρήσετε τα θέμετα του Ασέπ των τελευταίων ετών, θα δείτε οτι οι ερωτήσεις που αφορούν υποθέσεις τραγωδιών είναι "must". Παραθέτω τις υποθέσεις των επτά σωζόμενων τραγωδιών του Αισχύλου και σε επόμενες αναρτήσεις θα ακολουθήσουν αντίστοιχες και των άλλων δύο τραγικών ποιητών.

Πέρσες
Ανέβηκε το 472 π.Χ (1077 στίχοι). Ο χορός αποτελείται από επιφανείς Πέρσες που αναπληρώνουν τον Ξέρξη κατά την απουσία του.Πρόσωπα: Άτοσσα (μητέρα Ξέρξη) Ξέρξης, Είδωλο του Δαρείου, Άγγελος Τόπος = Παλάτι του Ξέρξη.
________________________________________
Οι γέροντες( χορός), γεμάτοι αγωνία ,καταφθάνουν για να συσκεφθούν, καθώς έχει περάσει αρκετός καιρός που δεν έχουν νέα του Ξέρξη. Απαριθμούν τα έθνη που συμμετέχουν στην εκστρατεία και δημιουργείται η πεποίθηση ότι η δύναμη αυτή είναι ανίκητη. Όμως κάποιος θεός μπορεί να...... "Ο Ξέρξης είχε πάρει χρησμό πως θα κάνει νικηφόρους πολέμους, υπό την προϋπόθεση να μην διαβεί θάλασσα". Φόβοι και υποψίες αρχίζουν να γεννιούνται. Εμφανίζεται η Άτοσσα που είδε ένα σημαδιακό και δυσοίωνο για το γιο της όνειρο τη νύχτα αλλά και κάποιο κακό σημάδι στο βωμό του Απόλλωνα το πρωί. Ο χορός την καθησυχάζει και της υποδεικνύει να προσφέρει χοές στους θεούς και στο νεκρό Δαρείο. Τότε αυτή ζητάει πληροφορίες για την Αθήνα. Εκείνη τη στιγμή καταφθάνει αγγελιαφόρος με το τρομερό άγγελμα. θρήνος ξεσπά, καθώς ο αγγελιαφόρος εκθέτει τα συμβάντα. Η βασίλισσα κάνει τις σπονδές στον τάφο του Δαρείου, ο οποίος εμφανίζεται και πληροφορεί πως τα γεγονότα επαληθεύουν παλιότερο χρησμό που ο γιος του, σαν άμυαλος, δεν απόφυγε. Συνιστά "Ψυχραιμία !" και.. " Μακριά απ' τους Έλληνες!". Με πόνο ανακαλύπτει την αιτία. "Τιμωρηθήκαμε για την ασέβεια μας και την έπαρση μας". Σε βαριά ατμόσφαιρα καταφθάνει και ο Ξέρξης με τα λείψανα του στρατού του....



Επτά επί Θήβας
Ανέβηκε το 467π.Χ(1078 στίχοι).
Ο χορός αποτελείται από Θηβαίες παρθένες
Τόπος του δράματος είναι η Θήβα.
Πρόσωπα: Ετεοκλής, Αντιγόνη, Ισμήνη, Κατάσκοπος, Κήρυκας. Η τριλογία συμπληρώνονταν με τις τραγωδίες Οιδίπους, Λάιος και το στα δράμα Σφίγξ.
________________________________________
Ο Ετεοκλής μιλάει για τη σοβαρότητα της κατάστασης, όταν φτάνει αγγελιαφόρος με μήνυμα για τη δράση των εχθρών. Ο χορός έντρομος ζητάει καταφύγιο στους βωμούς. Ενώ προσεύχονται, ο Ετεοκλής προσπαθεί να τις καθησυχάσει. Καταφθάνει ο αγγελιαφόρος με νεότερες ειδήσεις.
Ακολουθούν εφτά ζευγάρια λόγων στους οποίους, ο μεν αγγελιαφόρος, για κάθε μια από τις εφτά πύλες, περιγράφει τον εχθρικό πολεμιστή που έχει αναλάβει να της επιτεθεί, ο δε Ετεοκλής απαντά με αντίστοιχες οδηγίες.
Μάταια ο χορός προσπαθεί ν' απότρεψει τον Ετεοκλή απ' την έβδομη πύλη, που την πολιορκεί ο αδερφός του, Πολυνείκης. Όμως η Μοίρα τον κατευθύνει.
Με αγγελική ρήση αναγγέλλεται η σωτηρία της Θήβας και ο αλληλοσκοτωμός των αδελφών. Ακολουθεί κομμός της Αντιγόνης και της Ισμήνης που θρηνούν τα χαμένα αδέρφια. Κήρυκας ανακοινώνει την απαγόρευση της ταφής του Πολυνείκη, ενώ η Αντιγόνη δηλώνει ότι θα θάψει τον αδερφό της.
Τους τελευταίους 74 στίχους τους πρόσθεσε κάποιος άλλος στο έργο του Αισχύλου, μεταγενέστερα, προφανώς για να συνδεθεί με την Αντιγόνη του Σοφοκλή.

Ικέτιδες
Ανέβηκε το 463 π.Χ. (1073 στίχοι).
Το χορό συγκροτούν οι κόρες του Δαναού. Τόπος= Άργος.
Πρόσωπα: Δαναός. βασιλιάς, κήρυκας.
Την τριλογία συμπλήρωναν οι τραγωδίες Αιγύπτιοι και Δαναΐδες
________________________________________

Οι πενήντα κόρες του Δαναού (στο χορό συμμετέχουν δώδεκα), με αρχηγό τον πατέρα τους καταφεύγουν ικέτιδες στο Άργος και αγκαλιάζουν τους βωμούς. Προσπαθούν να αποφύγουν το γάμο με τα ξαδέρφια τους, παιδιά του Αιγύπτου. Ζητούν προστασία, αλλά ο βασιλιάς του Άργους μένει αναποφάσιστος. Η απόφαση είναι δύσκολη. Αν τις βοηθήσει, οι Αιγύπτιοι θα του κηρύξουν πόλεμο. Αν τις διώξει, θα ασεβήσει στον Ξένιο Δία. Οι κοπέλες απειλούν ότι θα κρεμαστούν από τα αγάλματα, πράγμα που θα επιφέρει αξερίζωτη κατάρα στο 'Άργος. Είναι έτοιμος ν' αντιμετωπίσει θετικά το ζήτημα τους, αλλά το θέτει στη λαϊκή συνέλευση, η απόφαση της οποίας έχει γι' αυτόν δεσμευτικό χαρακτήρα.
Τη θετική απόφαση της συνέλευσης μεταφέρει ο Δαναός. Ακολουθούν οι ευχαριστίες του χορού και οι ευλογίες του για το Άργος.
Όμως τα πλοία των Αιγυπτίων κάνουν την εμφάνιση τους. Ακολουθεί σκηνή με τον κή¬ρυκα των Αιγυπτίων που προσπαθεί ν' αποσπάσει τις κοπέλες και στο βασιλιά που τον διώχνει στα πλοία. Οι Δαναΐδες σε πομπή μαζί με τον παραχορό( υπηρέτριες) κατευθύ¬νονται επιτέλους στην πόλη, εγκαταλείποντας τη σκηνή με χαρούμενο τραγούδι.


Ορέστεια
Ανέβηκε το 458 π.Χ. Η τριλογία αυτή είναι η μόνη που σώζεται ολό¬κληρη και αποτελείται από:1.Αγαμέμνων 2.Χοηφόροι 3.Ευμενίδες 4.Πρωτεύς(σατυρικό δράμα που χάθηκε)
________________________________________
Αγαμέμνων
Το χορό αποτελεί ένας όμιλος (όχλος) πρεσβυτών (1673 στίχοι.)
Πρόσωπα: Φύλακας, Αγγελος, Ταλθύβιος, Κλυταιμνήστρα,
Κήρυκας, Αγαμέμνονας, Κασάνδρα, Αίγισθος.
Τόπος=Ανάκτορο του Αγαμέμνονα.
________________________________________

Ο Αγαμέμνονας, πριν φύγει για την Τροία, είχε πει στη σύζυγο του πως, αν την κυριεύσει, θα της το ανακοινώσει από μακριά με φωτεινά σήματα. Όσον καιρό λείπει ο Αγαμέμνονας, η Κλυταιμνήστρα βάζει κάποιον φύλακα με πληρωμή για να προσέχει μήπως φανούν τα σήματα του άντρα της, ενώ παράλληλα τρέφει γι' αυτόν απέραντο μίσος (θυσίασε την κόρη της) και συζεί με τον εραστή της, Αίγισθο.
Ο κήρυκας είδε τα σήματα και τ' αναγγέλλει. Η Κλυταιμνήστρα καλεί τους γέροντες( χορός) για να κοινοποιήσει την άφιξη του συζύγου της. Αυτοί χαρούμενοι παιανίζουν, σαν μαθαίνουν τα νέα. Πρώτος έρχεται ο κήρυκας Ταλθύβιος που ανακοινώνει τα συμβάντα και την άφιξη του Αγαμέμνονα που έρχεται πάνω σε άμαξα, ακολουθούμενη από δεύτερη άμαξα στην οποία επιβαίνει η Κασσάνδρα και μεταφέρει και τα λάφυρα. Ο Αγαμέμνονας πείθεται από τη σύζυγο του να μπει στο παλάτι. Η Κασσάνδρα απ' έξω προμαντεύει τον χαμό του και το χαμό της ίδιας .Στη συνέχεια προαναγγέλλει τη μητροκτονία του Ορέστη.
Εμφανίζεται μετά από ένα χορικό η Κλυταιμνήστρα με τα θύματα της, μεθυσμένη από την πράξη της.
Ο χορός της επισημαίνει τη σοβαρότητα αυτού που έκανε, αλλά αυτή δείχνει να ζει σ' άλλον κόσμο. Δεν μεταμελεί. Εντάσσει την πράξη της στην κατάρα που βαραίνει τη γενιά του Τάνταλου.
Ο Αίγισθος την άφησε να τα κάνει όλα μόνη της και τώρα παριστάνει τον αφέντη.
Ο Χορός εξοργίζεται και απειλείται μάχη. Παρεμβαίνει η Κλυταιμνήστρα και αποτραβά τον Αίγισθο στο... παλάτι τους πλέον...........
Χοηφόροι
Το χορό αποτελούν οι χοηφόρες, δηλαδή γυναίκες με επικε¬φαλής την Ηλέκτρα, που πάνε να προσφέρουν χοές στον τύμβο του Αγαμέμνονα. (1076 στίχοι)
Πρόσωπα: Ορέστης, Ηλέκτρα, Οικέτης, Κλυταιμνήστρα,
Τροφός, Αίγισθος, Πυλάδης
________________________________________

Ο Ορέστης μαζί με τον Πυλάδη βρίσκονται στον τάφο του Αγαμέμνονα, όπου καταφθάνουν γυναίκες με επικεφαλής την Ηλέκτρα σταλμένες απ' την Κλυταιμνήστρα με εξιλαστικές προσφορές, ύστερα από ένα κακό όνειρο. Οι δυο νέοι απομακρύνονται με την άφιξη των γυναικών. Η Ηλέκτρα προσφέρει τις χοές, ενώ παρακαλεί να επιστρέψει ο Ορέστης και να εκδικηθεί. Ανακαλύπτει στον τάφο μια τούφα μαλλιών και τα χνάρια του και προαισθάνεται την άφιξή του. Ο Ορέστης εμφανίζεται. Το αδέρφια αναγνωρίζονται και ο Ορέστης της αποκαλύπτει το σχέδιο του. Η Κλυταιμνήστρα, στην οποία εμφανίζεται σαν αγγελιαφόρος του δικού του θανάτου, δεν τον αναγνωρίζει. Φιλοξενεί τον Ορέστη και
τον Πυλάδη, ενώ στέλνει την τροφό (παραμάνα του Ορέστη) για να ειδοποιήσει τον Αίγισθο. Η τροφός χύνει για τον Ορέστη τα δάκρυα που η μητέρα του γι' αυτόν δεν έχει. Ο Αίγισθος έρχε¬ται και σκοτώνεται απ' το σπαθί του Ορέστη. Ειδοποιείται και η Κλυταιμνήστρα που, μετά από σύντομη στιχομυθία με το γιο της, σκοτώνεται. Ο Ορέστης προσπαθεί να δικαιολογήσει την πράξη του. Καλεί τον ήλιο για μάρτυρα. Οι δικαιολογίες δεν τον προφυλάσσουν. Τα πνεύματα που θέλουν να τον εκδικηθούν( Ερινύες) βγαίνουν από τη γη. Εμφανίζονται ενώπιον του. Έντρομος ορμά έξω απ' τη σκηνή με κατεύθυνση τους Δελφούς ( απ' όπου πήρε και την εντολή της μητροκτονίας) για να βρει τη λύτρωση....................
Ευμενίδες
Το χορό αποτελούν οι Ευμενίδες (εξευγενισμένες Ερινύες)
(1047 στίχοι)
Πρόσωπα: Πυθία, Απόλλωνας, Ορέστης.
Είδωλο Κλυταιμνήστρας, Αθηνά, Προπομποί
________________________________________
Η Πυθία αναστατωμένη αντικρίζει τον Ορέστη στο βωμό, περικυκλωμένο από τις Ερινύες που τον καταδιώκουν. Ο Απόλλωνας εμφανίζεται στον διωκόμενο και του υπόσχεται την αμέριστη συμπαράσταση του." θα τον συνοδεύσει ο Ερμής ως την Αθήνα, όπου θα βρει δικαστές που θα τον κρίνουν δίκαια. Στο δρόμο για την Αθήνα ασφαλής συνοδεία θα απομακρύνει Ερινύες". ( Πρώτη σκηνή)
Ο Ορέστης εμφανίζεται στην Ακρόπολη, ικέτης στο άγαλμα της Αθηνάς. Γύρω του οι Ερινύες, λιγότερο άγριες. Εμφανίζεται και η Αθηνά που μαθαίνει τα συμβάντα. Αποφασίζει να δημιουργήσει αιώνιο δικαστήριο( Άρειος πάγος) που θ' απονέμει δικαιοσύνη σε πε¬ριπτώσεις φόνου .Φέρνει τους πιο καλούς Αθηναίους για δικαστές. Εμφανίζεται και ο Απόλλωνας (συνήγορος του Ορέστη) που θεωρεί το φόνο του Αγαμέμνονα βαρύτερο απ' τη μητροκτονία. Οι Ερινύες αντιδρούν. Στην Ψηφοφορία που ακολουθεί προκύπτει ισοψηφία. Βαραίνει η απαλλακτική για τον Ορέστη ψήφος του προέδρου (Αθηνά).
Ο Ορέστης αθωώνεται και ευγνωμονεί την Αθήνα. Οι Ερινύες θυμώνουν. Η Αθηνά όμως τις μεταπείθει και μετατρέπονται σε Ευμενίδες που θα χαρίζουν την αφθονία στην Αθήνα.. (σκηνή δεύτερη
Προμηθέας Δεσμώτης
Αμφίβολη η χρονολόγησή του (μεταξύ 472 και 456 π.Χ). Αποτελείται από 1093 στίχους.
Το χορό αποτελούν οι Ωκεανίδες
Την τριλογία με τον γενικό τίτλο Προμηθέας συμπλήρωναν οι τραγωδίες Προμηθέας πυρφόρος και Προμηθέας λυόμενος.
Πρόσωπα: Κράτος και Βία, Ήφαιστος, Προμηθέας, Ωκεανός
(Γη και Ηρακλής) Ερμής, Ιώ
________________________________________
Ο Τιτάνας Προμηθέας δένεται στον Καύκασο τιμωρημένος απ' το Δία. Ο Ήφαιστος τον συμπονάει, καθώς το Κράτος και η Βία τον καρφώνουν αλύπητα. Στη συνέχεια τον επισκέπτονται οι Ωκεανίδες που τον συμπονούν κι αυτές. Έρχεται στη συνέχεια ο Ωκεανός συμβουλεύοντας υποχώρηση και κάμψη της αδιαλλαξίας. Ο Προμηθέας αρνείται. Τρίτος επισκέπτης η Ιώ (κόρη του Ίναχου) κυνηγημένη απ' την οργή της Ήρας. Στη συζήτηση ο Προμηθέας προμαντεύει απαλλαγή του ίδιου και της Ιώς απ' τα δεινά στο μέλλον. Αφήνει και κάποιο υπονοούμενο στο χορό ότι γνωρίζει μυστικό για την καταστροφή του Δία. Τα λόγια του ακούγονται. Σε λίγο φτάνει ο Ερμής και τον απειλεί για να του αποσπάσει το μυστικό. Μάταια επιμένει. Ο Προμηθέας αντιστέκεται ακόμη και στον κεραυνό του Δία.
Στο τέλος του έργου βουλιάζει στα βάθη μαζί με το χορό, που του μένει πιστός.

Η επιμέλεια των υποθέσεων έγινε από τον Στάθη Πάπακωσταντίνου (http://users.ser.sch.gr/statpapako)