ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

Μπορούμε να τις διακρίνουμε σε γραπτές και σε αρχαιολογικά ευρήματα.
Άλλοι μελετητές προτιμούν το διαχωρισμό σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Η τυπολογία μπορεί να τις διακρίνει σε δημοσιευμένες και αδημοσίευτες, υλικές και άυλες.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΠΗΓΩΝ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ
απομνημονεύματα,
γενεαλογίες,
ταξιδιωτικές εντυπώσεις,
βιογραφίες,
αλληλογραφίες,
δημόσια έγγραφα,
δημόσιες ομιλίες,
αφηγήσεις,
λογοτεχνικά έργα,
αρθρογραφία,
ΑΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΣ

Δημοτικά και κοινοτικά αρχεία,
ληξιαρχικά βιβλία και έγγραφα,
διοικητικά αρχεία,
σχολικά αρχεία,
αρχεία επιχειρήσεων,
προσωπικά αρχεία,
συμβολαιογραφικά έγγραφα. ΗΧΗΤΙΚΕΣ

Ηχογραφημένες μαρτυρίες κάθε είδους,
τραγούδια,
δημόσιοι λόγοι,
μαγνητοφωνημένες ραδιοφωνικές εκπομπές
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ

Επίκαιρα,
ιστορικές τηλεοπτικές εκπομπές,
ντοκιμαντερ,
δημοσιογραφικές εκπομπές σταθμών,
κινηματογραφικά έργα
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ

Πολυμέσα,
Διαδίκτυο,
ψηφιακοί δίσκοι
ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ

Μαρτυρίες,
συλλογές μαρτυριών.
Στατιστικοί πίνακες
ΤΟΠΙΟΥ

Τοποθεσίες,
τοπωνύμια,
δημόσια κτήρια,
ερείπια,
αναμνηστικά μνημεία,
μουσεία
ΧΑΡΤΕΣ
Τοπογραφικοί,
εμπορικοί,
ναυτικοί,
γεωφυσικοί,
πολιτικοί
Αντικείμενα τέχνης και καθημερινής ζωής.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ

Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών

1. Τοποθέτηση της πηγής στο ιστορικό πλαίσιο.

- Ποιος είναι ο δημιουργός της και τι γνωρίζουμε για αυτόν;
- Πού και πότε δημιουργήθηκε;
- Ποιος υπήρξε ο σκοπός της δημιουργίας της;
- Ποιο το κοινό στο οποίο απευθυνόταν και τι γνωρίζουμε για αυτό;

2. Κατάταξη της πηγής

- Σε ποιο είδος ανήκει;
- Δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια των φαινομένων που περιγράφει; των πληροφοριών που διασώζει;
- Είναι μεταγενέστερη μαρτυρία; ποια η χρονική απόσταση; σε ποιες μαρτυρίες στηρίχθηκε;
- Που βρέθηκε; πού σώθηκε; πού βρίσκεται σήμερα; σε ποια κατάσταση;

3. Κατανόηση της πηγής

- Ποιο είναι το θέμα που πραγματεύεται;
- Ποιες είναι οι βασικές ιστορικές έννοιες που εμπεριέχονται;
- Ποια είναι η άποψη του δημιουργού για το θέμα;
- Ποιες αξίες ενυπάρχουν;
- Ποια προβλήματα επισημαίνονται;
- Ποιο αποτέλεσμα αναμένεται από το δημιουργό της πηγής;

4. Αξιολόγηση της πηγής

- Πόσο χαρακτηριστική της εποχής της είναι η πηγή;
- Πόσο γνωστή;
- Υπάρχουν άλλες πηγές αυτού του είδους;
- Διαφοροποιείται από άλλες πηγές της εποχής της;
- Διακρίνεται προκατάληψη; μεροληψία;
- Διασώζει την άποψη των νικητών; των ηττημένων; άλλων;

Σημειώσεις από το άρθρο της Μαρίας Ρεπούση: Διδακτικές προσεγγίσεις της ιστορίας, Φιλόλογος, τεύχος 102, Χειμώνας 2000

ΠΗΓΗ: http://users.sch.gr/tgiakoum/index.html Η ιστοσελίδα της συμβούλου Τ. Γιακουμάτου