ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

Ἰσοκράτη. Φίλιππ. 133-136
Εὖ δ’ ἴσθι μηδέν ἄν με τούτων ἐπιχειρήσαντά σε πείθειν, εἰ δυναστείαν μόνον καί
πλοῦτον ἑώρων ἐξ αυτῶν γενησόμενον· ἡγοῦμαι γάρ τά γε τοιαῦτα καί νῦν σοι πλείω
τῶν ἱκανῶν ὑπάρχειν, και πολλήν ἀπληστίαν ἔχειν ὅστις προαιρεῖται κινδυνεύειν
ὥστ’ ἤ ταῦτα λαβεῖν ἤ στερηθῆναι τῆς ψυχῆς. Ἀλλά γάρ οὐ πρός τάς τούτων κτήσεις
ἀποβλέψας ποιοῦμαι τούς λόγους, ἀλλ’ οἰόμενος ἐκ τούτων μεγίστην σοι καί
καλλίστην γενήσεσθαι δόξαν. Ἑνθυμοῦ δ’ ὅτι το μέν σῶμα θνητόν ἅπαντες ἔχομεν,
κατά δέ τήν εὐλογίαν καί τούς ἐπαίνους καί τήν φήμην καί τήν μνήμην τήν τῷ χρόνῳ
συμπαρακολουθοῦσαν ἀθανασίας μεταλαμβάνομεν, ἧς ἄξιον ὀρεγομένους καθ’ ὅσον
οἷοί τ’ ἐσμέν ὁτιοῦν πάσχειν. Ἴδοις δ’ ἄν καί τῶν ἰδιωτῶν τούς ἐπιεικεστάτους ὑπέρ
ἄλλου μέν οὐδενός ἄν τό ζῆν ἀντικαταλλαξαμένους, ὑπέρ δέ τοῦ τυχεῖν καλῆς δόξης
ἀποθνῄσκειν ἐν τοῖς πολέμοις ἐθέλοντας.

Λεξιλόγιο:
ἱκανός= αρκετός
εὐλογία= εγκώμιο, έπαινος
ἐπιεικής=αρμόδιος, κατάλληλος, άξιος

Παραδείγματα ασκήσεων
Παρατηρήσεις Α΄
1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
[Μονάδες 20]
2. Να χρακτηριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένοι όροι του κειμένου:
γενησόμενον, τῶν ἱκανῶν, τῆς ψυχῆς, οἰόμενος, θνητόν, ἀθανασίας, δόξης
[Μονάδες 5]
3. Να αναγνωριστεί το είδος του υποθετικού λόγου της πρώτης ημιπεριόδου και να
μετατραπεί στην απλή σκέψη του λέγοντος.
[Μονάδες 5]
4. Να γραφούν οι εντός παρενθέσεως ζητούμενοι τύποι:
α)
ἴσθι: (β’ Εν. Προστ. Αορ. Β’) :…………………………………………………………………
πείθειν: (γ’ Πληθ. Υποτ. Αορ. Β’ Μ. Φ.) :……………………………………………………
προαιρεῖται: (β’ Προστ. Αορ. Β’ Μ. Φ.) :……………………………………………………
ἐνθυμοῦ: (γ’ Εν. Ευκτ. Ενεστ.) :………………………………………………………………
πάσχειν: (β’ Εν. Οριστ. Μέλλ.) :……………………………………………………………
β)
κτήσεις: (Κλ. Εν. και Δοτ. Πληθ.) :……………………………………………………………
τούτων: (Αιτ. Εν. και Δοτ. Πληθ. γένους θηλ.) :…………………………………………….
καλλίστην: (ν’ αντικατασταθεί στους άλλους δύο βαθμούς) :…………………………
τῶν ἰδιωτῶν: (Κλ. Εν. και Αιτ. Πληθ.) :……………………………………………………
ἐπιεικεστάτους: (να σχηματιστεί στις πλάγιες πτώσεις του θετικού βαθμού):………
……………………………………………………………………………………………………..
[Μονάδες10]
Παρατηρήσεις Β΄
[Για εμπέδωση ευρυτέρων γνώσεων]
􀀹 «ὥστ’ ἤ ταῦτα λαβεῖν ἤ στερηθῆναι τῆς ψυχῆς»: Πώς ονομάζονται οι παραπάνω
προτάσεις και τι μπορεί να δηλώνουν με αυτού του είδους την εκφορά; Αναφέρετε
όλες τις περιπτώσεις.
􀀹 «Ἀλλά γάρ οὐ πρός…ἀλλ’ οἰόμενος…»: Τι είδους είναι η μετοχή «οἰόμενος»;
Ποιων ρημάτων (ομάδες) κατά κονόνα είναι οι μετοχές αυτές;
􀀹 ἴσθι: Αυτός ο τύπος μπορεί να είναι β΄ ενικό προστακτικής δύο ρημάτων. Ποια
είναι αυτά; Να κλίνετε αυτά τα δύο ρήματα στην προστακτική Ενεστώτα σύνθετα
με την πρόθεση «σύν».
􀀹 Εὖ δ’ ἴσθι μηδέν ἄν με τούτων ἐπιχειρήσαντά σε πείθειν: Να αποδείξετε γιατί το
δυνητικό «ἄν» πρέπει να συναφθεί με τη μετοχή και όχι με τους τύπους «ἴσθι» και
«πείθειν».
􀀹 οἰόμενος: Ποια γραμματική ιδιαιτερότητα παρατηρείται στο β΄ ενικό οριστικής του
ρήματος; Ποια άλλα ρήματα έχουν την ίδια ιδιαιτερότητα σε αυτό το πρόσωπο;